Deal lương là gì? Bỏ túi cách deal lương khéo léo

Bạn mong muốn mức lương bao nhiêu khi ứng tuyển vị trí này? Đây chắc hẳn không còn là câu hỏi xa lạ đối với các ứng viên. Thế nhưng, việc trả lời khéo léo để “lật bài ngửa” với nhà tuyển dụng thì không phải ai cũng làm được. Deal lương được xem là một trong những thách thức lớn nhất trong buổi phỏng vấn trực tiếp giữa doanh nghiệp và ứng viên.
Vậy cách deal lương như thế nào hiệu quả? Những câu nói nào nên liệt vào “danh sách đen” không nên nói khi nhắc đến vấn đề lương, thưởng?

Deal lương là gì? Tổng quan lương Gross – Net

Deal lương (hay đàm phán lương) là quá trình thương lượng về mức lương, các chế độ đãi ngộ giữa nhà tuyển dụng và ứng viên thông qua buổi phỏng vấn trực tiếp. Cuộc thảo luận về vấn đề lương thưởng sẽ dừng lại cho đến khi cả 2 bên cùng đi đến thỏa thuận cuối cùng.

Quá trình này sẽ giúp ứng viên đạt được mức thu nhập xứng đáng với năng lực và vị trí công việc sắp đảm nhận. Thực tế, cùng làm những công việc như nhau nhưng mỗi người sẽ có mức lương khác nhau, phần lớn dựa vào khả năng deal lương của họ. Hài lòng về mức lương, nhân sự sẽ tập trung, vui vẻ cống hiến, làm tốt công việc, đồng thời, họ có thể lên kế hoạch chi tiêu hợp lý hơn.

Lương Gross – Lương Net

Đa số người lao động đều chưa hiểu rõ về lương gross và lương net nên vô tình khiến bản thân chịu thiệt khi deal lương. Vì thế, trước khi tìm hiểu cách deal lương, bạn đọc cần phân biệt rạch ròi giữa 2 khái niệm này.

Cụ thể, lương Gross là tổng thu nhập người lao động nhận được, bao gồm lương cứng, trợ cấp, phụ cấp, hoa hồng, bảo hiểm và thuế thu nhập cá nhân. Người lao động sẽ phải trích một phần tiền lương gross để đóng bảo hiểm xã hội và thuế thu nhập cá nhân hàng tháng.

Trong khi đó, lương Net chính là mức lương người lao động được nhận sau khi đã trừ hết các khoản như thuế TNCN, BHXH,….

Lưu ý, đa số các nhà tuyển dụng thích deal lương gross, còn ứng viên thì ngược lại. Vì thế, ứng viên nên hỏi kỹ mức lương nhà tuyển dụng đưa ra là gross hay net trong quá trình phỏng vấn. Bởi lương gross nghe có vẻ nhiều nhưng trừ các khoản phí thì có thể lương thực nhận ít đi đáng kể.

Cách deal lương hiệu quả với nhà tuyển dụng

Đừng chỉ mỉm cười, gật đầu cho qua khi được hỏi về lương. Điều này không những không tạo thiện cảm với nhà tuyển dụng mà còn tự ứng viên đánh mất quyền lợi cải thiện thu nhập của mình. Dưới đây sẽ chỉ ra cho bạn cách deal lương với nhà tuyển dụng một cách khéo léo và khôn ngoan trong buổi phỏng vấn.

Xác định mức lương mong muốn

Để deal được mức lương như mong muốn, đầu tiên, ứng viên phải nghiên cứu thật kỹ về công việc ứng tuyển bao gồm:

• Yêu cầu công việc: Cùng một vị trí nhưng mỗi doanh nghiệp sẽ có những yêu cầu riêng. Nếu khối lượng công việc nhiều, yêu cầu cao, khả năng áp lực khi làm việc thì ứng viên nên suy nghĩ đến việc deal mức lương cao hơn.
• Đánh giá năng lực của bản thân: Khi hiểu về công việc, ứng viên nên đối chiếu với năng lực của bản thân xem mức độ phù hợp. Năng lực càng cao thì khả năng deal lương thành công hơn. Còn nếu thấy bản thân chưa thực sự xuất sắc thì nên thỏa thuận mức lương vừa phải.
• Nghiên cứu mức lương của vị trí ứng tuyển hiện tại: Ứng viên có thể tìm hiểu lương trung bình của vị trí ứng tuyển trên thị trường hiện tại qua Internet hoặc người quen đã và đang làm công việc đó. So sánh để biết khoảng lương công ty mình nộp CV đưa ra đang ở mức nào. Từ đó, giúp ứng viên dễ đàm phán với nhà tuyển dụng khi phỏng vấn.
• Tìm hiểu chế độ đãi ngộ: Nếu vị trí ứng tuyển đang có mức lương thấp hơn mong muốn cũng đừng vội vàng phản biện. Ứng viên hỏi kỹ nhà tuyển dụng về chế độ phúc lợi và thời hạn review lương. Trường hợp lương cứng không quá cao nhưng thưởng hấp dẫn hoặc có đợt xét tăng lương định kỳ thì cũng đáng để suy nghĩ.

Chuẩn bị các câu trả lời và luyện tập trước

Buổi phỏng vấn trực tiếp với nhà tuyển dụng rất quan trọng, ngoài việc chuẩn bị kỹ lưỡng kiến thức chuyên ngành, ứng viên phải trang bị những kỹ năng deal lương tinh tế bằng cách sử dụng những lập luận thuyết phục. Ngoài ra, ứng viên nên soạn ra vài công hỏi và tự luyện tập trước buổi phỏng vấn. Điều này sẽ giúp các ứng viên tự tin hơn rất nhiều và tránh mắc lỗi khi phỏng vấn thật sự.

Trình bày những ưu điểm, năng lực nổi bật

Nhìn vào CV, nhà tuyển dụng chỉ nắm được những thông tin rất sơ lược. Vì thế, để tăng khả năng deal lương khi phỏng vấn thành công, ứng viên hãy “show” ra những ưu điểm, năng lực nổi bật của bản thân. Tuy nhiên, không cần quá phô trương vì nhà tuyển dụng chỉ quan tâm những gì mang lại lợi ích cho doanh nghiệp mà thôi.

Tạo điểm nhấn trước khi đàm phán về lương

Trong suốt buổi phỏng vấn, hãy tập trung nói về khả năng, kinh nghiệm và thành tựu của bạn. Hãy để nhà tuyển dụng nhận thấy rằng bạn có sự phù hợp với công việc, và bạn có ý định gắn bó lâu dài. Kết hợp các kỹ năng của bạn như giao tiếp tốt, khả năng thích ứng linh hoạt,… để tạo ra một không gian phỏng vấn thoải mái. Khi nhà tuyển dụng đã có ấn tượng tốt và coi bạn là ứng viên xuất sắc, việc đàm phán về lương sẽ dễ dàng hơn rất nhiều.

Tận dụng cơ hội

Hãy chờ thời điểm thích hợp trước khi thương lượng. Tốt nhất là gặp mặt trực tiếp thay vì thỏa thuận qua điện thoại. Nếu bạn không hài lòng với mức lương đề xuất, hãy thể hiện sự không hài lòng một cách khéo léo và bình tĩnh. Bằng cách này, bạn có thể ảnh hưởng nhà tuyển dụng nâng cao mức lương. Nếu tình huống khó khăn, người phỏng vấn không thể đưa ra quyết định ngay lập tức, hãy đề nghị một cuộc hẹn khác và luôn thể hiện sự nhiệt tình và sẵn sàng hợp tác.

Quan tâm đến các quyền lợi và phúc lợi khác

Nếu nhà tuyển dụng không thay đổi mức lương, bạn có thể yêu cầu biết về các khoản khác như trợ cấp, tiền thưởng, lợi ích từ lợi nhuận, thưởng cho thành tích xuất sắc… Yêu cầu nhà tuyển dụng cam kết về thời hạn tăng lương và các khoản thu nhập được ghi rõ trong hợp đồng.

Xác định giới hạn chấp nhận được

Đây là điều bạn cần luôn nhớ và suy nghĩ kỹ trước buổi phỏng vấn. Hãy xác định rõ giới hạn tối đa và tối thiểu mà bạn chấp nhận được.

Rút ra bài học từ quá khứ

Hãy nhớ lại những kinh nghiệm từ những lần thương lượng lương trước đó. Dù là sai lầm, đó vẫn là những bài học quý giá để bạn có thêm kinh nghiệm trong việc phỏng vấn và bảo vệ quyền lợi của mình.

Không vội vàng nhận việc

Nếu đã đạt được thỏa thuận về công việc và mức lương mong muốn, đừng vội chấp nhận ngay. Hãy đợi 1 – 2 ngày để xem còn cơ hội tốt hơn không hoặc xem xét lại mức lương đã được đề xuất. Nếu có bất kỳ vấn đề nào cần làm rõ hoặc điều chỉnh, hãy thảo luận lại. Đừng ký hợp đồng ngay lúc đó, vì sau đó bạn sẽ không thể thay đổi được nữa.

Tiền không phải là mọi thứ

Luôn mong muốn được trả công xứng đáng, nhưng hãy nhớ rằng tiền không phải là tất cả. Đừng để tiền bức ép bạn vào những công việc không thích hoặc từ bỏ những cơ hội lớn trong tương lai. Hãy xem xét các công việc có mức lương thấp nhưng tập trung vào việc đào tạo để phát triển năng lực cá nhân.

Đàm phán lương với nhà tuyển dụng

Dù thu nhập là yếu tố quan tâm tiên quyết nhưng ứng viên không nên vội vàng đề cập từ đầu. Thay vào đó, hãy dành thời gian tạo ấn tượng tốt với nhà tuyển dụng và cho họ thấy bạn là ứng viên tiềm năng nhất. Khi thấy năng lực nổi bật, nhà tuyển dụng sẽ dành lời khen cho bạn, việc thỏa thuận lương sẽ thuận lợi hơn.

Bên cạnh đó, nhà tuyển dụng chắc hẳn sẽ có sẵn mức lương để thương lượng trước khi phỏng vấn diễn ra. Vì thế, ứng viên đừng vội vàng chốt con số cụ thể khi chưa chắc chắn, hãy đá “quá bóng” đó về phía đối phương. Một điểm nữa trong cách deal lương hiệu quả là cam kết những gì bản thân đóng góp cho công ty, để nhà tuyển dụng thấy bạn là người cầu tiến, nhiệt huyết và nghiêm túc với công việc.

Ngoài ra, trong quá trình đàm phán lương, nhà tuyển dụng sẽ để ý đến thái độ của ứng viên để đưa ra đánh giá. Bởi thế, trước các câu hỏi phỏng vấn, ứng viên nên bình tĩnh, kiềm chế, không để cảm xúc lấn át quá đà. Nếu quá vội vàng, hấp tấp và đòi hỏi quá cao so với năng lực thì nhà tuyển dụng sẽ đánh giá ứng viên tham lam, thực dụng và đề cao bản thân quá mức.

Một vài lưu ý khi deal lương

Nghiên cứu công ty và mức lương

Tìm hiểu kỹ về quy mô công ty, phúc lợi và mức lương của công ty sẽ giúp bạn biết liệu công ty này có trả mức lương hợp lý cho vị trí đang ứng tuyển hay không. Từ đó, bạn có thể xác định xem mức lương đó phù hợp với mong muốn của bạn hay không và đưa ra mức lương phù hợp cho cả hai bên.

Không nên đưa ra mức lương quá cao

Úng viên không nên chủ động nhắc đến lương thưởng trước khi nhà tuyển dụng đề cập đến. Bởi đây là vấn đề thiết yếu, chắc chắn nhà tuyển dụng đã chuẩn bị và sẽ nhắc đến trong buổi phỏng vấn. Nếu hỏi trước, nhà tuyển dụng sẽ nghĩ ứng viên thực dụng, chỉ quan tâm đến tiền bạc thay vì những gì sẽ cống hiến cho công ty.

Bên cạnh đó, nhiều người nghĩ rằng cách deal lương hiệu quả là đưa ra mức cao hơn hơn bình thường để nhà tuyển dụng “mặc cả” dần xuống là vừa. Thế nhưng chính điều này khiến ứng viên bị đánh giá tệ hơn và bị gọi là “kẻ tham lam vô đáy”.

Khéo léo khi nhắc về lương cũ

Một điều cần lưu ý trong cách deal lương chính là ứng viên không nên chủ động nhắc về mức lương ở công ty cũ. Trường hợp nhà tuyển dụng hỏi rõ thì nên khéo léo trả lời. Bởi nhiều doanh nghiệp sẽ dựa vào đó mà hạ mức lương định đề xuất ban đầu xuống một chút nhưng vẫn cao hơn công ty cũ và khiến ứng viên hài lòng.

Thực tế, mức lương các ngành nghề luôn được điều chỉnh thường xuyên, phù hợp với sự phát triển của thị trường việc làm ở từng thời điểm. Có thể sau một thời gian thất nghiệp, mức lương ở vị trí cũ của bạn không còn khả dụng hoặc được tăng lên đáng kể mà bạn không biết. Vì thế, không nên trình bày quá chi tiết về thu nhập cũ khi được hỏi.

So sánh lương với công ty khác

Đây được đánh giá là cách deal lương mang lại rủi ro cao. Chẳng doanh nghiệp nào thích bị đem ra so sánh với các công ty đối thủ. Có thể mức lương trung bình cho vị trí đang tuyển dụng cao hơn nhưng nhà tuyển dụng muốn thử thách nên sẽ tìm cách làm khó ứng viên. Nếu không tinh ý, vội vàng so sánh với công ty khác thì ứng viên sẽ làm phật lòng nhà tuyển dụng.

Không tiết lộ con số lương cụ thể khi đàm phán

Nguyên tắc này sẽ giúp bạn tận dụng và thu được nhiều lợi thế hơn. Nếu bạn tiết lộ thông tin chi tiết về mức lương, có thể bạn sẽ nhận được ít hơn số tiền công ty đã dự định trả. Hơn nữa, nếu bạn chọn một mức lương không phù hợp với khả năng của mình, bạn có thể gây rắc rối cho bản thân. Vì vậy, hãy linh hoạt và nhạy bén, tùy thuộc vào tình huống để điều chỉnh.

Thái độ lịch sự, chuyên nghiệp

Trong quá trình phỏng vấn, vài ứng viên không giữ được bình tĩnh trước các câu hỏi của nhà tuyển dụng, đặc biệt về vấn đề lương thưởng. Dù không hài lòng mức lương nhà tuyển dụng đưa ra, ứng viên cũng nên kiềm chế cảm xúc, không phản ứng quá khích, buông lời chê bai, dè bỉu lương thấp. Điều này sẽ khiến ứng viên để lại ấn tượng xấu trong mắt nhà tuyển dụng.

Bên cạnh đó, nếu nhà tuyển dụng đưa ra mức lương thấp hơn một chút so với mong muốn thì đừng vội từ chối ngay. Hãy xem xét những khía cạnh như tài chính của bản thân có đang cần gấp công việc để trang trải sinh hoạt phí hoặc cần tiền giúp đỡ gia đình hay không?

Luyện tập trước khi phỏng vấn

Không chỉ chuẩn bị trả lời câu hỏi về lương mà còn chuẩn bị cho cuộc phỏng vấn nói chung. Nếu bạn đã chuẩn bị trước cách trình bày về kỹ năng, kinh nghiệm và điểm mạnh của mình, bạn sẽ có thể trả lời một cách tự tin và trôi chảy hơn. Điều này cũng giúp bạn tránh các sai sót không chuyên nghiệp và khiến bạn tỏ ra tự tin hơn, đồng thời cho thấy sự tôn trọng của bạn đối với cuộc phỏng vấn và công ty mà bạn đang ứng tuyển.

Bí quyết deal lương cho từng đối tượng

Đối với ứng viên nhảy việc, có kinh nghiệm

Nếu là người đã từng đi làm, ứng viên sẽ có nhiều lợi thế hơn trong việc deal lương, nhất là khi vị trí mới tương đương với vị trí cũ. Vì thế, khi nhận được mô tả công việc của đơn vị tuyển dụng gửi, ứng viên nên tìm hiểu kỹ khối lượng công việc để đánh giá mức độ và hiệu suất của bản thân.

Xác định được năng lực của bản thân, ứng viên bắt đầu deal lương. Cụ thể, hãy deal mức lương mong muốn tăng từ 15 – 25% so với thu nhập ở vị trí cũ.

Ngược lại, nếu vị trí mới khác so với công việc cũ, ứng viên nên cân nhắc kỹ trước khi deal mức lương cao. Ứng viên có thể tham khảo mức lương cho vị trí đang ứng tuyển từ phía nhà tuyển dụng, từ đó đưa ra mức deal bằng hoặc cao hơn không quá 10%.

Ứng viên chưa từng đi phỏng vấn, sinh viên mới ra trường

Với trường hợp này, việc deal lương là thách thức khá lớn vì ứng viên mới ra trường, ít kinh nghiệm, kiến thức về lương bổng và sự chuẩn bị còn hạn chế.

Thời gian thích hợp nhất để ứng viên vừa ra trường để đàm phán về vấn đề lương bổng là từ 3 – 6 tháng thử việc. Lúc này, ứng viên sẽ có độ chín nhất định, hiểu được những mong đợi từ doanh nghiệp, đồng thời, thể hiện được năng lực của bản thân và đảm bảo cam kết về trách nhiệm.

Những điều không nên nói khi deal lương

Cũng là câu nói nhưng nói vào thời điểm nào cho đúng rất quan trọng. Dưới đây là một vài câu nói “cấm kỵ”, ứng viên nên tránh sử dụng khi đàm phán về lương:

• Tôi cần: Nghe đủ thấy ứng viên chỉ chú trọng quyền lợi của bản thân mà quên nhắc đến những giá trị sẽ mang đến cho doanh nghiệp. Nói ra quá nhiều yêu cầu mang lại lợi ích cá nhân sẽ khiến nhà tuyển dụng nghĩ ứng viên chỉ muốn nhận không muốn cho đi. Thay vì nói “Tôi cần”, ứng viên có thể nói “Tôi sẽ”, như một lời cam kết cố gắng cống hiến cho công ty.
• Tôi nghe người khác nói lương cao hơn ở vị trí này: Tìm hiểu và so sánh mức lương giữa các công ty khác nhau là quyền lợi của ứng viên nhưng không nên nói thẳng với nhà tuyển dụng. Điều này sẽ khiến họ nghĩ rằng bạn đang quá thực dụng và không mang lại giá trị gì.
• Tôi ghét phải thương lượng để được mức cao hơn: Có thể ứng viên đã hài lòng với mức lương nhà tuyển dụng đưa ra nhưng không nên nói câu này. Bởi như thế sẽ thể hiện ứng viên là người thiếu chuyên nghiệp, không biết tận dụng cơ hội tốt để cải thiện quyền lợi.
• Có rất nhiều công ty khác đang cố gắng mời tôi về: Khi nghe câu nói này từ ứng viên, nhà tuyển dụng sẵn sàng kết thúc buổi phỏng vấn ngay lập tức. Thay vào đó, họ thích tuyển dụng những nhân sự khiêm tốn, có thái độ tôn trọng và nghiêm túc với công ty.
• Mức lương cao nhất tôi có thể nhận được là bao nhiêu?: Mặc dù câu hỏi chỉ có ý muốn nắm rõ mức lương doanh nghiệp trả nhưng nếu không đúng thời điểm sẽ khiến họ hiểu nhầm ứng viên đang quá quan tâm đến tiền bạc. Điều này, vô tình khiến đánh giá sai lệch về bạn nên hãy thận trọng trước khi định nói câu này nhé.

Ví dụ về cách đàm phán lương

Đàm phán lương qua Email

Dưới đây là một ví dụ về cách viết Email đàm phán lương mà bạn có thể sử dụng để gửi đến nhà tuyển dụng sau khi được chọn cho vị trí công việc:

Dear [tên nhà quyển dụng] và quý công ty X,

Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến quý công ty vì đã chấp nhận tôi vào vị trí [tên vị trí công việc]. Tôi rất hào hứng và mong muốn được góp phần trong sự phát triển cùng quý công ty trong thời gian sắp tới. Sau khi xem xét kỹ về nhiệm vụ, trách nhiệm và kinh nghiệm yêu cầu cho vị trí này, tôi muốn bàn bạc về mức lương. Dựa trên nghiên cứu của tôi về mức lương thị trường và nhận thức về giá trị của mình, tôi muốn đề xuất một mức lương là [số tiền] mỗi tháng.

Tuy nhiên, tôi hiểu rằng mức lương không chỉ là yếu tố duy nhất quan trọng. Tôi cũng coi trọng các phúc lợi và cơ hội phát triển trong công ty. Nếu có khả năng, tôi mong muốn thảo luận về các yếu tố này để đạt được một sự kết hợp hài hòa và công bằng. Tôi rất mong được nghe ý kiến và đề xuất từ phía bạn về mức lương và các yếu tố liên quan.

Tôi tin rằng thông qua cuộc đàm phán chân thành, chúng ta có thể đạt được một thỏa thuận lợi ích cho cả hai bên.

Rất mong sớm nhận được phản hồi từ bạn.

Trân trọng,

[Tên của bạn]

Cuộc đàm phán lương trực tiếp hoặc qua điện thoại

Đối với một cuộc đàm phán lương trực tiếp hoặc qua điện thoại với nhà tuyển dụng, bạn hãy xem ví dụ sau:

Ứng viên: Xin chào, tôi rất vui khi có cơ hội thảo luận về mức lương cho vị trí này. Dựa trên nghiên cứu của tôi về mức lương thị trường và những kỹ năng đặc biệt mà tôi mang lại, tôi muốn đề xuất mức lương là [số tiền] mỗi tháng.

Nhà tuyển dụng: Cảm ơn vì đã chia sẻ đề xuất của bạn. Chúng tôi hiểu rằng bạn có giá trị và kinh nghiệm phù hợp cho vị trí này. Tuy nhiên, theo quy định của công ty, mức lương khởi điểm cho vị trí này là [số tiền]. Chúng tôi cũng cung cấp các phúc lợi và cơ hội phát triển hấp dẫn.

Ứng viên: Tôi hoàn toàn hiểu quy định của công ty và cảm ơn thông tin đã được chia sẻ. Tuy vậy, do kinh nghiệm và thành tựu trong lĩnh vực này, tôi tin rằng mình có thể mang lại giá trị cao hơn cho công ty. Liệu có khả năng đánh giá lại đề xuất lương của tôi và tiến xa hơn trong cuộc đàm phán?

Nhà tuyển dụng: Chúng tôi trân trọng nhận thức về kỹ năng và đóng góp của bạn. Chúng tôi sẽ xem xét lại đề xuất lương của bạn và trả lời bạn

Qua ví dụ trên, để đề xuất một mức lương cao hơn mức khởi điểm ban đầu bạn hãy trình bày các lợi ích và giá trị mà bạn mang lại cho công ty. Để từ đó có thể tạo ra cơ sở để nhà tuyển dụng xem xét lại đề xuất của bạn.

Xem thêm:

Cách Nộp và Hạch Toán Quỹ Phòng Chống Thiên Tai

Hướng dẫn nộp thông báo hủy hóa đơn điện tử qua mạng

Lương IT một tháng bao nhiêu? Khám phá mức lương ngành IT chi tiết